Σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης έδωσε ο Felipe Massa πρόσφατα στο γερμανικό Motorsport-Magazin, στην οποία μίλησε για την επιστροφή του στην F1, για το team order της Ferrari το 2010 στο Hockenheim, τον γιο του Felipinho και φυσικά για τον Lance Stroll.
Στην τελευταία μας συνάντηση στο GP της Βραζιλίας κάναμε μια ανάδρομη στην καριέρα σου και μιλούσαμε για την αποχώρηση σου. Σήμερα σκέφτομαι τις εικόνες στην Βραζιλία να κλαις και σε βλέπω ακόμα εδώ. Τι σκέφτεσαι όταν θυμάσαι εκείνες τις στιγμές;
Πιστεύω ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή. Όλα όσα έζησα. Όλα όσα έμαθα. Όλη η εμπειρία της ζωής μου, όλη η επαγγελματική μου σταδιοδρομία. Και όλα αυτά σε ένα από τα σημαντικά μέρη της ζωής μου, την πατρίδα μου. Ο τόπος στον οποίο ξεκίνησαν όλα και είπα πέρσι το αντίο μου. Πέρασαν τόσα πολλά από το μυαλό μου εκείνη την στιγμή, ήταν αδύνατο να μην συγκινηθώ. Ήταν δύσκολο να κρύψεις τα συναισθήματα σου. Είναι απίθανο να το ξεχάσεις. Μια από τις πιο απίστευτες στιγμές της ζωής μου, όλοι οι άνθρωποι που σηκώθηκαν να με χειροκροτήσουν. Όλοι οι φίλαθλοι και όλοι αυτοί στα Paddock που δουλέψαμε μαζί στην Formula 1. Είναι μια στιγμή, μια εικόνα που δεν πρόκειται να ξεχάσω πότε.
Πως σου φαίνεται σήμερα αυτή η στιγμή; Εννοώ μετά από όλα όσα έγιναν μετά. Ότι επέστρεψες στην Formula 1…
Ναι…στο κάτω κάτω κάνω αυτό που αγαπάω. Κάνω αυτό που πάντα ονειρευόμουν να κάνω. Είμαι πάλι εδώ, γιατί μου δόθηκε και πάλι η ευκαιρία να συνεχίσω. Με αυτή την ομάδα που πάντα με σεβόταν. Μια ομάδα στην οποία πιστεύω ότι είμαι σημαντικός και μπορώ να προσφέρω ώστε να βελτιωθεί η ομάδα. Πιστεύω είμαι σημαντικός γι αυτούς. Αυτό είναι πραγματικά όμορφο. Είναι ένα απίστευτο συναίσθημα να κάνω αυτό που πάντα ήθελα να κάνω και να το απολαμβάνω. Έχω ακόμα πολύ διασκέδαση ακόμα, όποτε ποιος ο λόγος να σταματήσω αν μου αρέσει αυτό που κάνω.
Πιστεύεις πως από κάποιους ανθρώπους ίσως να έχεις παρεξηγηθεί; Το λέω επειδή εσύ ο ίδιος ποτέ δεν είπες ότι ήθελες να σταματήσεις από την Formula 1.
Ναι, είπα ότι σταματάω επειδή δεν μου δινόταν η ευκαιρία να τρέξω με τον τρόπο που εγώ ήθελα. Αλλά μετά την πήρα την ευκαιρία να τρέξω αγώνες όπως εγώ το επιθυμούσα. Το έλεγα συνέχεια εδώ και καιρό. Ακόμα και από το ξεκίνημα μου στην Williams, είχα πει ότι θέλω να τρέξω για μια ομάδα που συμπαθώ. Είμαι εδώ για να κάνω αυτό που πραγματικά απολαμβάνω. Όταν έρθει η στιγμή που θα καταλάβω ότι δεν το απολαμβάνω, θα σταματήσω. Γι’ αυτό και πάρθηκε αυτή η απόφαση μου πέρσι να σταματήσω.
Πλέον είμαστε σε μια νέα γενιά μονοθεσιών. Αυτά τα μονοθέσια φαίνεται να ταιριάζουν καλύτερα στον οδηγό Felipe Massa σε σύγκριση τα μονοθέσια που είχαμε στο παρελθόν. Στην τελευταία μας συνέντευξη είπες ότι μετά το ατύχημα σου στην Ουγγαρία, ή μπορούμε να πούμε γενικά από τις αλλαγές κανονισμών από το 2009, ότι δεν έχεις πάρει νίκη ακόμα. Τώρα επιστρέφουμε στα μονοθέσια που είχαμε και στο παρελθόν με πολύ πρόσφυση και πολύ κάθετη δύναμη.
Βασικά θα μπορούσα να κερδίσω έναν αγώνα, αλλά δεν με άφησε η ομάδα μου τότε. Αλλά ουσιαστικά δεν μπόρεσα να το κερδίσω πότε εκείνο τον αγώνα. Το σημαντικό είναι έτσι όπως το λες. Μπορείς να κινείς το μονοθέσιο σαν πραγματικός οδηγός αγώνων και όχι σαν μια γιαγιά. Ξέρεις τι εννοώ… οδηγείς πολύ πιο επιθετικά, μπορείς να πιέσεις. Αυτό μου αρέσει πολύ. Ταιριάζει πολύ στο οδηγικό μου στυλ. Είμαι χαρούμενος και μπορώ να κάνω μια πολύ καλή δουλειά. Αισθάνομαι ανταγωνιστικός.
Μας λες ότι είναι πολύ πιο επιθετικά. Σήμερα κρίνονται όλα από το αυτοκίνητο ή από τα ελαστικά;
Και από τα δυο. Όταν έχεις περισσότερο κάθετη πρόσφυση μπορείς να κρατήσεις και τα ελαστικά σε καλύτερη κατάσταση. Ακόμα και τα ελαστικά είναι μεγαλύτερα, σου προσφέρουν περισσότερη μηχανική πρόσφυση και έτσι μπορείς να τα πιέσεις περισσότερο.
Ο πρώην team mate σου, Fernando Alonso έλεγε τις προάλλες στα team radio ότι ήταν οι καλύτερες κατατακτήριες δοκιμές του ή ο καλύτερος αγώνας που είχε κ.α. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι βλέπουμε και τον καλύτερο Felipe Massa αυτή τη στιγμή στην Formula 1;
Μπορώ να πω ναι, κάνω πολύ καλή δουλειά. Προσπαθώ να οδηγήσω όσο πιο τέλεια γίνεται το μονοθέσιο. Όπως προείπα είμαι ευτυχισμένος με αυτό που μου συμβαίνει.
Η εμπειρία που έχεις σε κάνει καλύτερο οδηγό;
Πιστεύω πως ναι. Θυμάμαι σαν νέος οδηγός έχει σε κάθε γύρο στο μυαλό σου τις κατατακτήριες δοκιμές. Όταν όμως αποκτάς εμπειρία καταλαβαίνεις τα πράγματα καλύτερα. Απλά γίνεσαι υπομονετικός και μαθαίνεις καλύτερα το μονοθέσιο. Ξέρεις πως να συμπεριφερθείς σε διάφορες καταστάσεις. Ξέρεις πως γύροι κατατακτήριων γύρων πρέπει να κάνεις μόνο στις κατατακτήριες δοκιμές. Εντάξει, δεν κάνεις τον τέλειο γύρο στο Q1 αλλά στο Q3. Όταν είσαι νέος απλά προσπαθείς να πας όσο πιο γρήγορα στις κατατακτήριες για να αποδείξεις ότι είσαι γρήγορος. Αλλά το να είσαι μόνο γρήγορος δεν αρκεί. Υπάρχουν σήμερα τόσο νεαροί οδηγοί που μπαίνουν από την αρχή στην σκληρή μάχη και γίνονται αναγκαστικά από την αρχή πιο γρήγοροι.
Ο Felipe Massa με την πάροδο του χρόνου άλλαξε πολύ. Πόσο άλλαξε η Formula 1 τα τελευταία χρόνια; Πως θα μπορούσες να μας περιγράψεις την εξέλιξη της F1 από την είσοδο σου μέχρι σήμερα;
Πιστεύω ότι η Formula 1 τότε ήταν πολύ ήσυχη. Δεν άλλαξαν και πολλά με την πάροδο του χρόνου. Δεν μιλάω για τα μονοθέσια, γιατί αυτά άλλαξαν και πολλές φορές μάλιστα. Αυτό που εννοώ είναι ότι ο κόσμος άλλαξε και η Formula 1 δεν ακολουθούσε τον κόσμο. Δεν είναι σπόντα προς τον Bernie Ecclestone, καθώς ο Bernie είναι ένα μεγάλο ταλέντο, μια ιδιοφυΐα. Αλλά με τον νέο ιδιοκτήτη μπορείς να δεις όλες τις αλλαγές που έχει ξεκινήσει στον κόσμο της Formula 1. Έχει ξεκινήσει να αλλάζει και αυτό το χρειαζόμαστε. Έπρεπε κάτι να αλλάξουμε. Είδα στην Βαρκελώνη για παράδειγμα πολλά πράγματα. Ήταν απίστευτο. Είχε Ρομπότ, το Gamezone, άνθρωποι που πετούσαν σε ειδικά σχοινιά, πολλά παιδιά, επίσης οι εικόνες των οδηγών παντού και ειδικά στο κομμάτι των social media. Τόσα πολλά πράγματα, τόσες πολλές ιδέες. Πρέπει να μεγαλώσει ακόμα παραπάνω. Όταν αγοράζεις την Coca Cola, δεν πρέπει να κάνεις τίποτα. Όταν αγοράζεις την Formula 1 πρέπει να κάνεις διάφορα πράγματα. Πιστεύω έχουν πολλά πράγματα να βελτιώσουν. Βελτιώσεις που θα προσελκύσουν περισσότερο κόσμο και αυτό χρειαζόμαστε.
Έχεις για team mate σου τον Lance Stroll, έναν νεαρό και άπειρο οδηγό. Είχες πει μάλιστα ότι η συνεργασία σας θυμίζει πολύ αυτήν που είχες και εσύ στην Ferrari με τον Michael Schumacher. Σε ποια θέματα μπορείς να γίνει “δάσκαλος” για τον Lance;
Εγώ είμαι πολύ πιο ανοιχτός από ότι ήταν ο Michael με εμένα. Ειδικά όταν άρχισα να γίνομαι ανταγωνιστικός και να πλησιάζω τους χρόνους του, τότε άρχιζε να κρύβει πράγματα από εμένα. Αλλά πάντα ήμασταν κοντά με τον Michael. Για μένα θα παραμένει ο δάσκαλος μου. Του άρεσε και εκείνου αυτό. Μου έδωσε όλα αυτά που ήθελα να μάθω. Και ο Lance… τον γνωρίζω από τότε που είναι 7 ή 8 ετών περίπου. Έχω καλή αίσθηση για εκείνον. Εύχομαι να του μάθω όσα ξέρω και όσα μπορώ.
Αλλά αυτό το λες γιατί είσαι μπροστά του. Αλλά αν σε πλησιάσει…
Όχι δεν είναι αλήθεια. Μπορείς να ρωτήσεις τον Valtteri ή και άλλους οδηγούς.
Εντάξει ξέρεις ότι δεν το εννοούσα πραγματικά ε;
Ναι, ναι καλά…(γέλια)
Τώρα που μιλάμε για το μέλλον. Έχουμε λίγο το 2018 στο μυαλό μας. Αν είχες την δυνατότητα να συνεχίσεις και του χρόνου τότε θα ήθελες να συνεχίσεις;
Εννοείται. Άμα μου δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία να το κάνω με το σωστό τρόπο και επίσης είμαι της άποψης ότι κάνω πολύ καλή δουλειά και αν παραμείνω σε αυτό το ρυθμό δεν βλέπω το λόγο να μην συνεχίζω.
Είναι η Williams το σωστό μέρος για να συνεχίσεις να κάνεις αυτό που θες ή θα ήθελες να δοκιμάσεις και κάτι άλλο;
Φυσικά εδώ που είμαι απολαμβάνω πολύ την οδήγηση. Η Williams μεγαλώνει πάλι. Η νοοτροπία της ομάδας, η δουλειά είναι τώρα πολύ καλύτερη από ότι ήταν στο παρελθόν. Βλέπω την Williams να πηγαίνει μπροστά. Αλλά μερικά πράγματα αλλάζουν, όποτε ας περιμένουμε.
Μιας και μιλούσαμε πριν για νεαρά ταλέντα, ο Max Verstappen είχε σαν μέντορα τον πατέρα του, το ίδιο και ο Mick Schumacher. Τι γίνεται με τον γιο σου; Τον είδαμε πέρσι να αγωνίζεται με τον Daniel Ricciardo…
Χμ… τι να πω. Έχει ένα σπάνιο χάρισμα ο,τι άθλημα και να κάνει να το μαθαίνει γρήγορα και σωστά. Οτιδήποτε κι αν κάνει. Όταν παίζει ποδόσφαιρο, το κάνει πολύ καλά, καλύτερα από αλλά παιδιά στην ηλικία του στο σχολείο. Μαθαίνει πολύ γρήγορα. Δεν φοβάται τίποτα. Τρέχει με το πατίνι σαν τρελός. Όταν τον πήρα να τρέξουμε σε go-kart, απέδειξε ότι έχει χάρισμα να το κάνει σωστά. Είναι καλός στα αθλήματα και πολύ ανταγωνιστικός. Όταν παίζεις μαζί του FIFA, ένας εναντίον ενός, εγώ θέλω να κερδίζω αυτόν και αυτός εμένα. Είναι σαν μια μεγάλη τιτανομαχία. Έχει το ταλέντο. Για το αν γίνει οδηγός αγώνων θα εξαρτηθεί από εκείνον, όχι από εμένα. Θα τον βοηθήσω όσο περισσότερο μπορώ σαν πατέρας. Αλλά αυτός θα αποφασίσει τι θα κάνει στην ζωή του. Φυσικά όμως αν γίνει οδηγός θα τον βοηθήσω και θα του μεταφέρω ότι γνώσεις έχω για να κάνει όσο πιο καλά μπορεί την δουλειά του στην πίστα.
Μερικοί γονείς λένε πως δεν θέλουν να δουν τα παιδιά τους να τρέχουν σε αγώνες, επειδή είναι επικίνδυνο. Έχεις και εσύ αυτό το φόβο;
Φυσικά και φοβάμαι. Όταν τον πηγαίνω στην πίστα να τρέξει με το go-kart υπάρχουν στιγμές που φοβάμαι λιγάκι. Είναι ακόμα πολύ μικρός. Αλλά είναι σημαντικό να αποφασίσει μόνος του τι θέλει να κάνει. Αν η απόφαση του είναι να τρέξει στα go-kart τότε θα τον βοηθήσω να το κάνει σωστά. Και να μην κάνει go-kart και δοκιμάσει κάτι άλλο πάλι θα τον βοηθήσω.
