Ένα συχνό φαινόμενο με τις τεχνολογίες που άλλαξαν την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι πως η ακριβής στιγμή της εφεύρεσής τους δε μπορεί να προσδιοριστεί εύκολα.
Αυτή η αρχή ισχύει και για το αυτοκίνητο.
Το 18ο αιώνα, ο πιο διαδεδομένος κινητήρας ήταν η λεγόμενη “μηχανή Newcomen”. Αυτή η ατμομηχανή, που βελτιώθηκε αργότερα από έναν άλλο διάσημο μηχανικό, το James Watt, χρησιμοποιούταν για να κινεί τα περισσότερα πλοία ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα. Μέχρι το 1850, ολόκληρο το πρόσωπο της δημόσιας μεταφοράς άρχισε να αλλάζει, με τους σιδηρόδρομους να επεκτείνονται και το πρώτο ατμόπλοιο να διασχίζει επιτυχώς τον Ατλαντικό. Δυστυχώς όμως, η μοναδική επιλογή για τον ιδιώτη εκείνης της εποχής, ήταν η άμαξα και το άλογο.
Οι άμαξες, μπορούσαν να κινηθούν με δική τους προώθηση ήδη από το 1769, με την άφιξη της Cugnot Carriage. Όμως η αλήθεια είναι, πως αυτό το τεράστιο δημιούργημα που λειτουργούσε με ατμομηχανή, ούτε πρακτικό στην καθημερινή χρήση ήταν, ούτε διαδεδομένο στο ευρύ κοινό. Και έτσι, άρχισε να δημιουργείται η ανάγκη για αυτό που σήμερα ονομάζουμε αυτοκίνητο.
Το 1867, ο ερχομός του κινητήρα ανάφλεξης “Otto”, άνοιξε το δρόμο σε αυτήν τη δυνατότητα. O Otto θα μπορούσε να είχε εφεύρει το αυτοκίνητο ο ίδιος, αν η μηχανή του δεν ήταν τόσο βαριά και μεγάλη. Έτσι, η χρήση της περιορίστηκε σε διάφορα εργοστάσια και γραμμές παραγωγής.
Έτσι δημιουργήθηκε η Deutz Gas Engine Factory, από τον Nikolaus Otto. Και το 1872, αυτή η εταιρεία προσέλαβε ένα καινούριο διευθυντή, τον Gottlieb Daimler (σας ακούγεται γνωστό αυτό το όνομα;)
Αργότερα, ο Daimler γνώρισε έναν άλλο σπουδαίο μηχανικό, τον Wilhelm Maybach.
Οι δύο άντρες, υπό την επίβλεψη του Otto, τελειοποίησαν τον κινητήρα, που είχε φτάσει στο όριο εξέλιξής του. O τετράχρονος κινητήρας παρουσιάστηκε το 1878. Πιο ελαφρύς, μικρότερος και αποδοτικότερος, αντικατέστησε την προηγούμενη έκδοση αμέσως.
Gottlieb Daimler
Το κλίμα όμως μέσα στην εταιρεία δεν ήταν καλό, μιας και ο Otto ένιωθε ότι η συμβολή του στη δημιουργία του τετράχρονου κινητήρα δεν αναγνωρίστηκε όσο θα έπρεπε. Σύντομα, οι Daimler και Maybach παραιτήθηκαν, και ήταν ελεύθεροι να κυνηγήσουν τα δικά τους φιλόδοξα σχέδια.
Γρήγορα κατοχύρωσαν την ευρεσιτεχνία ενός νέου τετράχρονου κινητήρα, που ζύγιζε μονάχα 45 κιλά και μπορούσε να περιστραφεί στις 650 σ.α.λ. Αυτός ο κινητήρας χρησιμοποιήθηκε για να κινήσει ένα μικρό δίτροχο όχημα, το Reitwagen. Αυτή ήταν και η πρώτη μοτοσυκλέτα.
Το 1886, ο Daimler προσάρμοσε μία παραλλαγή αυτής της μηχανής σε ένα τετράτροχο, τετραθέσιο όχημα, που μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόγονος του αυτοκινήτου.
Τρία χρόνια αργότερα, έπειτα από τις απαραίτητες νομικές συμφωνίες και κατοχυρώσεις δικαιωμάτων, ο δρόμος άνοιξε για την εταιρεία του Daimler στο να παράγει το πρώτο αυτοκίνητο. Εκείνη τη χρονιά, η τελευταία εφεύρεση του Maybach, που δεν ήταν τίποτα άλλο από μία άμαξα με μια μηχανή 565 κυβικών, παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού. Το μεγάλο κοινό που προσήλθε, δεν εντυπωσιάστηκε και πολύ από το περίεργο κατασκεύασμα.
Όμως αυτό το όχημα, που μπορούσε να κινηθεί με 18 km/h, μπόρεσε να αποδείξει ότι αυτού του είδους οι εφευρέσεις είχαν μέλλον. Η παραγωγή ξεκίνησε το 1891.
Δυστυχώς, ο Daimler απεβίωσε το 1900, έπειτα από μία περίοδο στην οποία επικράτησαν αρκετές διαμάχες μέσα στην εταιρεία του. Εκείνη την εποχή, το τελευταίο όχημά του λεγόταν Phoenix. Επρόκειτο για ένα κατασκεύασμα που έμοιαζε αρκετά με αυτό που λέμε σήμερα αυτοκίνητο. Είχε αμάξωμα, τέσσερις τροχούς του ίδιου μεγέθους και τον κινητήρα τοποθετημένο εμπρός. H τιμή ενός Phoenix το 1899 κινούταν ανάμεσα από τα 9000 και τα 13000 μάρκα, ένα ποσό αρκετά μεγάλο για την εποχή.
Daimler Phoenix-Wagen, 1898 – 1902
Ο Daimler θα θεωρούταν μέχρι και σήμερα ως ο άνθρωπος που δημιούργησε το αυτοκίνητο, αν δεν υπήρχε ο Karl Benz.
Karl Benz
Ο Benz είχε τον ίδιο στόχο με τον Daimler, όμως ακολουθούσε διαφορετική προσέγγιση. Δε μπορούμε να ξέρουμε ποιος από τους δύο σκέφτηκε την ιδέα πρώτος, όμως ο Karl ήταν αυτός που πρόλαβε να κατοχυρώσει στο όνομά του μία εφεύρεση με το όνομα Motorwagen το 1886. Ήταν το πρώτο πρακτικό, σχετικά μικρό σε σχέση με τις ιδέες που κυκλοφορούσαν τότε, αυτοκίνητο.
Benz Patent Motorwagen, 1886
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει ότι δύο άντρες, ο Daimler και ο Benz, είχαν το ίδιο όραμα περίπου στην ίδια εποχή, χωρίς να έχουν συναντηθεί ποτέ. Και οι δύο κατάφεραν να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους, ακολουθώντας διαφορετικούς δρόμους. Ο Benz, στις 29 Ιανουαρίου του 1886, κατοχύρωσε την ευρεσιτεχνία με αριθμό 37435. Η περιγραφή της ευρεσιτεχνίας ήταν:
Όχημα που παίρνει κίνηση από μηχανή αερίου, της οποίας το αέριο μετατρέπεται σε καύσιμο μέσω συσκευής, η οποία συσκευή υπάρχει εντός του οχήματος.
Το έγγραφο κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας
Τα χρόνια πέρασαν, η τεχνολογία εξελίχθηκε και οι κινητήρες δυνάμωσαν. Κι άλλοι κατασκευαστές μπήκαν στο παιχνίδι. Τα ονόματα των δύο πατέρων της αυτοκίνησης που δεν έτυχε να συνεργαστούν ποτέ, έμελλε να ενωθούν για πάντα. Η ιστορία έχει ως εξής:
Ο Emil Jellinek ήταν ένας επιτυχημένος και πλούσιος επιχειρηματίας, που βλέποντας τις εφευρέσεις του Daimler, αποφάσισε να αρχίσει να πουλάει αυτοκίνητα.
Ο Jellinek, αντιπρόσωπος και μέλος της Daimler πλέον, αποφάσισε ότι το μέλλον βρισκόταν στους πιο δυνατούς κινητήρες και τα γρηγορότερα οχήματα. Επέμενε πως αν η εταιρεία δεν ήθελε να μείνει πίσω από τους διάφορους ανταγωνιστές, θα έπρεπε να κοιτάξει το μέλλον.
Ήταν τόσο σίγουρος ότι οι πεποιθήσεις του ήταν σωστές, που προσέγγισε το διοικητικό συμβούλιο της DMG με το ακόλουθο αίτημα: Θα αγόραζε 36 οχήματα, με το καθένα από αυτά να κάνει χρήση κινητήρα 35 ίππων. Η παραγγελία του άξιζε ένα αστρονομικό για την εποχή ποσό, αυτό των 550.000 χρυσών μάρκων, κάτι που ήταν αρκετό για να πείσει τα στελέχη της Daimler. Ο Jellinek, εκτός από την οικονομική συμφωνία, είχε και ένα ακόμη αίτημα: Αυτή η σειρά των αυτοκινήτων θα έπρεπε να πάρει το όνομα της δεκάχρονης κόρης του, που λεγόταν… Mercedes!
To πρώτο αυτοκίνητο με το όνομα Mercedes έφτασε στα χέρια του Jellinek στις 22 Δεκεμβρίου του 1900. Είχε 35 ίππους, ζύγιζε μονάχα 1000 κιλά και ήταν ανώτερο τεχνολογικά από οτιδήποτε είχε φτιαχτεί μέχρι τότε. Ακολούθησαν κι άλλα αυτοκίνητα με το όνομα Mercedes, με το κάθε μοντέλο να σημειώνει σημαντική πρόοδο σε σχέση με το προηγούμενο.
Mercedes 35 PS, 1901
Στον αντίποδα, η εταιρεία του Karl Benz αρνούταν να κοιτάξει το μέλλον, καθώς o επικεφαλής επέμενε στο ότι η δική του προσέγγιση, που ουσιαστικά αφορούσε άμαξες με κινητήρα, ήταν η σωστή. Σιγά σιγά όμως άρχισε και αυτός να προχωράει προς τα εμπρός, αντιλαμβανόμενος πως αν δεν έκανε αλλιώς, οι σύγχρονες Mercedes θα του έκλειναν την εταιρεία.
Το 1909, κατασκεύασε ένα αυτοκίνητο που έμελλε να μείνει στην ιστορία: Τη Blitzen Benz. Αυτό το όχημα είχε ένα και μοναδικό σκοπό, να ταξιδέψει όσο το δυνατόν ταχύτερα. Ο κινητήρας του; Ένα τέρας 21.500 κυβικών, που απέδιδε 200 ίππους, και κατέκτησε το ρεκόρ του ταχύτερου αυτοκινήτου στον κόσμο, με τελική ταχύτητα 228.1 km/h.
Blitzen-Benz
Έπειτα από αρκετό ανταγωνισμό ανάμεσα στην απόγονο του Daimler, την κατασκευάστρια αυτοκινήτων πλέον Mercedes, και τον Benz, οι δύο εταιρείες αποφάσισαν να ενώσουν τις μοίρες τους.
Η ένωση δεν ήρθε εύκολα, μιας και ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο φίρμες ήταν τεράστιος. Αρχικά, οι δύο πλευρές κράτησαν τις σχεδιαστικές και κατασκευαστικές τους ταυτότητες, υπογράφοντας την πρώτη τους συμφωνία το 1924.
Δύο χρόνια αργότερα, η DMG και η Benz συγχωνεύτηκαν πλήρως, σχηματίζοντας την Daimler-Benz AG. Τα αυτοκίνητα θα ονομάζονταν Mercedes-Benz: Mercedes, ως η πιο σημαντική σειρά αυτοκινήτων της Daimler, και Benz από τον Karl.
To σήμα των αυτοκινήτων θα έπρεπε να αντιπροσωπεύει και τις δύο πλευρές:
Το τριάκτινο αστέρι (που τότε δεν περιβάλλονταν από κύκλο) της Mercedes ενώθηκε με τα κλαδιά δάφνης της Benz, δημιουργώντας μια πρώιμη ιδέα του λογότυπου που ξέρουμε σήμερα.
Και με αυτόν τον τρόπο, τα ονόματα των δύο ανθρώπων που ουσιαστικά γέννησαν το αυτοκίνητο, ενώθηκαν μια και καλή, όπως ο σκοπός τους, και επιβιώνουν ακόμα και σήμερα.
Επιπλέον σχόλια:
- Αρχικά, ένας Γάλλος που ακούει στο όνομα Edouard Delamare-Debouteville, κατοχύρωσε πατέντα για μία εφεύρεση που αφορούσε αυτοπροωθούμενο όχημα το 1884, όμως οι συνεχείς εκρήξεις, ατυχήματα και γενικές δυσλειτουργίες έβαλαν τέλος στις προσπάθειές του, με το όχημα να μην φτάνει ποτέ στην παραγωγή, και να μην καταφέρνει ποτέ να λειτουργήσει σωστά.
- Άλλη μία προσπάθεια άξια αναφοράς είναι αυτή του του Ιταλού Enrico Bernardi, που κατοχύρωσε την ευρεσιτεχνία ενός μικρού κινητήρα το 1882, τον οποίο αργότερα προσάρμοσε σε μία τρίτροχη άμαξα. Το όχημα απέδιδε λιγότερο από μισό ίππο, κάτι που καθιστά την ικανότητα μεταφοράς ακόμα και του ίδιου του βάρους, πόσο μάλλον επιβατών, εξαιρετικά απίθανη.
- Η Mercedes Adrienne Ramona Manuela Jellinek, το δεκάχρονο κορίτσι που έδωσε το όνομά της σε μία από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες και χωρίς να το ξέρει έμελλε να μείνει στην ιστορία, γεννήθηκε στη Βιέννη και ήταν αρκετά άτυχη στη ζωή της. Πέθανε σε ηλικία 39 ετών από καρκίνο των οστών, και πέρασε αρκετά οικονομικά σκαμπανεβάσματα, μιας και ο πλούσιος βίος της έπειτα από γάμο με Βαρόνο, καταστράφηκε από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Αργότερα είχε και δεύτερο γάμο, επίσης με Βαρόνο. Τα δύο της παιδιά ονομάζονταν Elfriede και Hans-Peter.
Mercedes Jellinek
Οι εικόνες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία της Daimler AG.
